Tijdreizen

Gisteren werd ik moeder. Morgen gaat ze het huis uit.

Aan mijn rimpeltjes en haar jongvolwassen gezicht zie ik heus wel dat er meer dan twee dagen verstreken zijn.
Maar voor mijn gevoel duurden de jaren niet langer dan minuten.

Anne en ik Terschelling foto Anne

Met onze focus op klok- en kalendertijd gaan we voorbij aan andere manieren om tijd te ervaren.

Als er sprake is van overweldigende gebeurtenissen, of trauma, wordt de beleving van tijd ingrijpend verstoord.
We zitten vast in een moment dat nooit voorbij lijkt te gaan, en blijven steken in het verleden.
Of we missen juist een deel van ons levensverhaal omdat een periode is verdwenen, of een kluwen van onsamenhangende fragmenten lijkt.

klok paris-846873_1280 pixabay 20200808
Paul bijvoorbeeld, heeft sinds een paar jaar zijn leven weer goed op de rit.
Hij kan steeds meer ondernemen, en vaker onder de mensen zijn.
Alleen als hij irritatie voelt opkomen, grijpt hem dat enorm aan.
Het lijkt dan alsof hij tien jaar terugvalt.

Als ik Paul vraag om ‘Paul 2010’ een plek te geven in de ruimte, zet hij die pal naast zich neer.
Ik vraag hem of hij beseft dat er tien jaar zit tussen hem en Paul uit 2010.
Hij kijkt opzij. “Zo voelt dat niet. Er zit een flinterdun membraan tussen toen en nu. Eén beweging en ik ben weer terug.”

Ik begin te begrijpen waarom een beetje irritatie zo’n impact heeft op Paul.
Hij heeft het gevoel dat hij zo weer terecht kan komen in situaties waarin hij zichzelf niet in de hand heeft.

Ik vraag Paul een tijdlijn te tekenen voor de jaren tussen 2010 en nu.
Zoekend naar momenten, naar woorden, en naar manieren om die te verbeelden op papier krijgt de periode van tien jaar steeds meer inhoud, nuances en verhaal.
En Paul steeds meer grip en houvast.

man schaduw people-2587600_1280 pixabay 20200808
Opnieuw vraag ik hem om Paul uit 2010 een plek te geven in de ruimte.
Die staat nog steeds naast hem, en tegelijkertijd een flink stuk naar achteren.
Tien jaar lijkt nu zowel kort als lang, 2010 dichtbij en ver weg.
Paul wordt er duizelig van.
En dan komen het besef en de opluchting dat een periode achter hem ligt en verleden tijd is geworden.

Mijn eigen verleden tijd had zich nog wel wat verder mogen uitstrekken in het nu.
Terwijl ik voor mijn dochter een fotoalbum maak vanaf haar geboorte, komen vele momenten langs.
En ik wens dat ik nog veel meer foto’s had gemaakt.

Zoals Frans Hofmeester deed van zijn dochter Lotte.